Đề xuất mới: Bỏ cọc đấu giá đất có thể bị cấm tham gia tới 5 năm

Theo dự thảo, người trúng đấu giá quyền sử dụng đất nhưng không nộp tiền trúng đấu giá, hoặc nộp không đầy đủ, sẽ bị xử lý nghiêm để bảo đảm tính răn đe và công bằng.

Cụ thể, trường hợp không nộp tiền đất sẽ bị cấm tham gia đấu giá trong thời gian từ 2 đến 5 năm; còn trường hợp nộp không đủ số tiền theo quy định sẽ bị cấm 6 tháng đến 3 năm. Ngoài ra, người vi phạm còn phải bồi thường toàn bộ thiệt hại phát sinh cho tổ chức đấu giá, bao gồm chi phí tổ chức, phí dịch vụ và các chi phí hành chính khác.

Một điểm đáng chú ý khác là Bộ Tư pháp đề xuất nâng mức tiền đặt trước (tiền cọc) đối với các cuộc đấu giá quyền sử dụng đất lên tối thiểu 20% và tối đa 50% giá khởi điểm.

Hiện nay, Luật Đấu giá tài sản chỉ quy định mức cọc từ 5% đến 20%, khiến nhiều trường hợp người tham gia dễ dàng “trả giá ảo”, không có năng lực tài chính thật sự, sau đó bỏ cọc, làm méo mó kết quả đấu giá.

Theo cơ quan soạn thảo, quy định mới sẽ giúp ngăn chặn tình trạng thổi giá, bảo đảm người tham gia đấu giá phải thực sự có năng lực tài chính và mục đích sử dụng đất rõ ràng.

Trong thời gian qua, nhiều địa phương ghi nhận tình trạng người trúng đấu giá đất nhưng không nộp tiền, khiến các cuộc đấu giá phải tổ chức lại nhiều lần.

Hiện tượng này gây thiệt hại lớn cho ngân sách địa phương, làm mất chi phí tổ chức, làm chậm tiến độ giao đất, và tạo “sốt ảo” trong khu vực có đấu giá. Điển hình là một số vụ việc tại Hà Nội, Thái Bình, Bình Thuận hay TP.HCM, khi giá trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm nhưng người trúng lại bỏ cọc ngay sau đó.

Những trường hợp này không chỉ ảnh hưởng đến nguồn thu của Nhà nước mà còn làm méo mó thị trường, gây tâm lý đầu cơ, đẩy giá đất xung quanh tăng đột biến.

Theo Bộ Tư pháp, việc ban hành quy định cấm tham gia đấu giá trong một thời gian nhất định là cần thiết để bảo đảm tính nghiêm minh, đồng thời tạo niềm tin cho thị trường bất động sản. Nếu được thông qua, nghị quyết dự kiến có hiệu lực đến hết ngày 28/2/2027.

Kỳ Thư