Đề xuất bỏ “nguyên tắc thị trường” trong xây dựng bảng đất

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa đề xuất việc định giá đất không còn “nguyên tắc thị trường”. Nghĩa là thay vì các địa phương ban hành Bảng giá đất thay đổi hàng năm thì Nhà nước sẽ quyết định giá đất khi ban hành Bảng giá đất 5 năm 1 lần và các địa phương điều chỉnh hàng năm thông qua một hệ số điều chỉnh (gọi là hệ số K). Quy định này được cho là nhằm đảm bảo nguyên tắc Nhà nước phải thực hiện quyền kiểm soát, quyết định giá đất trên thị trường sơ cấp, giúp bảo đảm ổn định thị trường bất động sản.

Bảng giá đất là cơ sở để người dân tính tiền thuế đất khi có nhu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng, là cơ sở để doanh nghiệp, nhà đầu tư tính toán mức tiền sử dụng đất phải nộp khi thực hiện dự án… Do đó, việc bảng giá đất điều chỉnh ở các địa phương có mức tăng đột biến, đơn cử như ở TP Hồ Chí Minh, bảng giá đất mới đang áp dụng đã tăng từ 4-38 lần, gây nên nhiều bất cập, khó khăn cho người dân, doanh nghiệp khi áp lực tài chính tăng cao.

Lí giải vì sao bảng giá đất tăng cao, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh cho rằng, là do cách hiểu của các địa phương khi ban hành bảng giá đất theo định hướng “sát giá thị trường” hoặc “tiệm cận giá thị trường”.

“Đây là mấu chốt vấn đề dẫn đến mỗi nơi mỗi khác, thậm chí hệ luỵ giá rất cao, có nghĩa là chúng ta bám sát giá thị trường mà là dựa trên giá khai của chuyển nhượng, rồi chúng ta xây dựng đơn giá đó. Đây là cách hiểu mà tôi cho rằng hệ luỵ của rất lớn”, TS Phạm Viết Thuận – Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh nêu ý kiến.

TS Phạm Viết Thuận đồng tình và phân tích, đề xuất mới sẽ giúp thị trường hình thành 2 giá: Giá sơ cấp do Chính phủ ban hành 5 năm/lần; Giá thứ cấp là do địa phương điều chỉnh hàng năm bằng hệ số K.

Tuỳ theo từng khu vực, từng quy hoạch mục đích sử dụng đất và những biến động thực tế, Nhà nước sẽ áp dụng hệ số điều chỉnh K để đảm bảo thực hiện hiệu quả dự án.

TS Phạm Viết Thuận – Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh đánh giá: “Nhà nước quyết định giá sơ cấp thì tôi cho rằng giá rất chuẩn, tức không làm xáo trộn việc xác định tiền sử dụng đất trên thị trường, từ đó chúng ta bình ổn được giá thị trường”.

Các chuyên gia cho rằng, Chính phủ ban hành Bảng giá đất ổn định 5 năm là phù hợp với thực tiễn ở nhiều nước trên thế giới. Đây cũng là giải pháp nhằm đảm bảo hài hoà lợi ích của người dân, doanh nghiệp và Nhà nước thông qua việc điều chỉnh bảng giá và áp dụng hệ số K tuỳ theo quy hoạch và mục đích sử dụng các loại đất.

TS Huỳnh Phước Nghĩa – Giám đốc Trung tâm Kinh tế, Luật và Quản lý, Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh cho biết: “Chúng ta sẽ không gọi “theo thị trường” mà chúng ta sẽ dựa trên 2 hành lang về mặt trụ cột, chiến lược quy hoạch và sử dụng đất, ưu tiên trong định hướng phát triển của Nhà nước, của đất nước. Ví dụ như chúng ta muốn làm một Trung tâm tài chính, hay muốn thu hồi đất để làm một dự án mang tính chiến lược, mà chúng ta lại thu hồi với một giá thị trường thì có thể mất chiến lược luôn”.

Đất đai không chỉ là nguồn thu ngân sách, mà còn là yếu tố đầu vào của nền kinh tế, việc bỏ định giá đất theo thị trường và sử dụng bảng giá đất 5 năm/lần có thể giúp thị trường giảm, người dân, doanh nghiệp giảm được các áp lực tài chính, ổn định tâm lý. Từ đó, sẽ giúp thị trường hạ nhiệt, giúp giảm được giá nhà.

Theo Ban thời sự